TƯỞNG NHỎ MÀ NGUY – NHỮNG LOÀI CÔN TRÙNG GÂY BỆNH ĐÁNG SỢ NHẤT MÙA NÓNG

Mùa hè là thời điểm lý tưởng để các loài côn trùng gây hại sinh sôi và phát triển mạnh mẽ. Trong số đó, nhiều loài không chỉ gây khó chịu mà còn đóng vai trò là vật trung gian truyền các bệnh nguy hiểm như sốt xuất huyết, sốt rét, dịch hạch, viêm não Nhật Bản, sốt mò,... Vì vậy, việc nhận biết và chủ động phòng ngừa là điều vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe của chính bạn và người thân.

Muỗi – “Sát thủ thầm lặng” trong mùa hè

Các bệnh thường gặp do muỗi truyền:

• Sốt xuất huyết: Đây là bệnh do muỗi Aedes aegypti truyền virus Dengue, hoạt động mạnh vào ban ngày, đặc biệt là sáng sớm và chiều tối.
• Sốt rét: Bệnh do muỗi Anopheles spp. gây ra, thường xuất hiện ở vùng núi, phổ biến với những người đi rừng, ngủ không có màn.
• Viêm não Nhật Bản: Lây truyền bởi muỗi Culex, thường sinh sản ở vùng trồng lúa nước và nơi có chăn nuôi lợn.
  

Cách nhận biết các loại muỗi nguy hiểm:

• Muỗi vằn (Aedes aegypti) có thân đen kèm các vằn trắng nổi bật ở chân và ngực.
• Muỗi Anopheles đậu với tư thế nghiêng một góc 45 độ, cánh có vằn sẫm dễ nhận biết.
• Muỗi Culex có thân màu nâu nhạt, bay về đêm và thường xuất hiện trong nhà.
   

Biện pháp phòng tránh:

Việc sử dụng màn khi ngủ, ngay cả vào ban ngày, là biện pháp quan trọng giúp hạn chế bị muỗi đốt. Ngoài ra, cần thau rửa vật dụng chứa nước thường xuyên để diệt bọ gậy, dọn vệ sinh chuồng trại, không để nước tù đọng xung quanh nhà. Có thể kết hợp sử dụng kem chống muỗi, tinh dầu xua muỗi hoặc vợt điện tùy điều kiện từng gia đình.

Bọ chét – Vector truyền bệnh dịch hạch nguy hiểm

Tác hại điển hình:

Bọ chét, đặc biệt là Xenopsylla cheopis, là nguyên nhân trung gian chính gây ra các bệnh như dịch hạch, viêm phổi, viêm não hay sốt phát ban chuột. Loài này thường sống ký sinh trên chuột – vật chủ phổ biến tại nhiều khu vực dân cư và vùng cao.

Cơ chế lây truyền:

Khi bọ chét hút máu chuột mang mầm bệnh rồi sau đó đốt người, vi khuẩn sẽ được truyền qua vết đốt. Nếu người đã mắc bệnh, chấy rận trên người họ cũng có thể hút máu và mang mầm bệnh sang người khác, dẫn đến nguy cơ lây lan trong cộng đồng.

Cách phòng ngừa hiệu quả:

Để hạn chế nguy cơ lây nhiễm, việc diệt chuột là điều cần thiết. Có thể sử dụng bẫy, thuốc diệt chuột hoặc nuôi mèo trong nhà. Ngoài ra, nên vệ sinh môi trường sống sạch sẽ, đặc biệt là những nơi có thể là ổ trú ngụ của chuột.

Mò đỏ – Trung gian truyền bệnh sốt mò nguy hiểm

Đặc điểm:

Mò đỏ – chủ yếu là ấu trùng – thường xuất hiện ở các vùng rừng núi. Chúng sống bám trên cỏ, lá cây hoặc trực tiếp trên mặt đất, dễ dàng bám lên cơ thể người khi đi qua và hút máu để truyền bệnh.

Biểu hiện của bệnh:

Sau khi bị mò đỏ đốt, người bệnh thường sốt cao đột ngột, kèm đau đầu, chóng mặt, nổi ban đỏ khắp người. Vết đốt thường để lại loét nhỏ, không ngứa nhưng rất đặc trưng, thường xuất hiện ở những vùng như hõm nách, bắp chân hay bìu.

Cách phòng tránh:

Khi đi rừng, nên mặc quần áo dài, đi tất cao cổ và dùng các loại tinh dầu hoặc cao sao vàng để bôi lên vùng da hở. Đồng thời, nên hạn chế tiếp xúc với động vật hoang dã, chó, gà, chim sống ở khu vực rừng núi – những loài có thể mang ấu trùng mò đỏ trên người.

Một số biện pháp phòng chống côn trùng mùa hè

• Giữ nhà cửa sạch sẽ và thoáng khí, tránh tạo điều kiện cho côn trùng trú ngụ.
• Sử dụng màn khi ngủ, ngay cả vào buổi trưa – thời điểm muỗi vằn hoạt động mạnh.
• Xử lý các vật chứa nước đọng như bình hoa, chum vại, xô chậu… tránh để bọ gậy sinh sản.
• Phun thuốc diệt côn trùng định kỳ, đặc biệt tại những khu vực có nguy cơ cao.
• Hạn chế tiếp xúc với động vật hoang dã, thú nuôi chưa tiêm phòng.
• Không dùng chung quần áo, giường chiếu, nhằm hạn chế nguy cơ lây lan chấy, rận.
• Tiêm chủng đầy đủ, đặc biệt là vaccine phòng viêm não Nhật Bản cho trẻ em.

Lời kết

Mùa hè không chỉ là thời điểm lý tưởng để nghỉ ngơi, vui chơi mà cũng là mùa bùng phát của các loại dịch bệnh do côn trùng gây ra. Việc chủ động tìm hiểu, nhận diện và áp dụng các biện pháp phòng ngừa phù hợp chính là chìa khóa quan trọng để bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình.